Πέρασε ένας χρόνος ακριβώς από εκείνη τη νύχτα που πραγματοποιήθηκε στο βιβλιοπωλείο Νέος Κύκλος, στην καρδιά του Πειραιά, η πρώτη βιβλιοπαρουσίαση της Χώρας των Χαμένων Ευχών. Ήταν μια νύχτα αξέχαστη και μαγική και δυσκολεύομαι να δεχτώ ότι πέρασε μια ολόκληρη χρονιά από τότε. Τόσο ζωντανή την έχω στο μυαλό μου και εύχομαι αυτό να συμβαίνει αντίστοιχα και με όλους τους φίλους που παρευρέθηκαν εκείνη τη νύχτα για να ακούσουν για τη Νοέλα και για την ιστορία των Χριστουγέννων. Στο πλευρό μου είχα τον Γιάννη Πλιώτα, συγγραφέα και εκδότη των Βορειοδυτικών Εκδόσεων και την αγαπημένη μου Ευθυμία Δεσποτάκη, μια από τις σπουδαιότερες συγγραφείς της ελληνικής λογοτεχνίας (όχι μόνο) του Φανταστικού. Η συγκεκριμένη αφανής ηρωίδα έχει ενισχύσει το χώρο αυτό όχι μόνο με τα μυθιστορήματα και την πληθώρα των διηγημάτων και παραμυθιών της αλλά και με βιβλιοπαρουσιάσεις και κριτικές στο blog της και στο sff.gr.
Ακολουθεί το κείμενο που έγραψε και διάβασε εκείνο το βράδυ για τη Νοέλα και το Τραγούδι του Χρόνου μαζί με ένα σχόλιο από τη δημοσίευση στο sff την επόμενη νύχτα της παρουσίασης.
Χτες το βράδυ μπορεί να μην υπήρχαν πολλά χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια,
αλλά η αίσθηση ήταν στ' αλήθεια μαγική. Δεν ξέρω πώς να ευχαριστήσω τον
Γιάννη και το Γιώργο που με έκαναν μέρος της χτεσινής κουβέντας.
Παραθέτω, ελαφρά τροποποιημένο λόγω του μέσου, το κείμενο που διάβασα χτες:
Υπάρχει κάτι τόσο στο βιβλίο όσο και στον ήρωά του το Λουκά, αλλά και στον ίδιο το Γιώργο σαν συγγραφέα, που δε μου επιτρέπει να προβώ σε χαρακτηρισμούς. Υπάρχουν πράγματα, καταστάσεις, ήρωες που βρίσκονται στο μεταίχμιο του να χαρακτηριστούν έτσι ή αλλιώς.
Ας πούμε: Το Τραγούδι του Χρόνου είναι μια σειρά βιβλίων που απευθύνεται σε παιδιά;
Εμ, όχι ακριβώς γιατί κι οι ενήλικες θα το βρουν διδακτικό. Και μάλιστα διδακτικό σε ενήλικο επίπεδο και με διδάγματα που σίγουρα δεν περιορίζονται στο αιώνιο «μένουμε πάντα παιδιά». Και ταυτόχρονα είναι ένα παιδικό βιβλίο, διότι αντιμετωπίζει τα παιδιά ως άτομα με περιορισμένη εμπειρία κι όχι με περιορισμένες νοητικές ικανότητες, χαρακτηριστικά που μαστίζουν την ελληνική τουλάχιστον παραγωγή παιδικών βιβλίων και εμποδίζουν τους ενήλικες να τα απολαύσουν.
Αντίθετα το Τραγούδι του Χρόνου έχει σωστή γλώσσα, σωστό ρυθμό, συνέπεια στα όσα λέει και μεστή κοσμοπλασία, χωρίς λογικά χάσματα ή άλματα στη συνέπειά της.
Δεύτερο πράγμα που βρίσκεται στο μεταίχμιο:
Η Νοέλα, η Χώρα Των Χαμένων Ευχών είναι μια χριστουγεννιάτικη ιστορία;
Εμ, όχι ακριβώς γιατί είναι το πρώτο βιβλίο μιας δωδεκαλογίας. Κάθε βιβλίο θα ασχολείται με ένα μήνα του χρόνου. Είναι επίσης ένα βιβλίο που ακόμη κι όταν θα περάσουν τα Χριστούγεννα θα μπορεί άνετα να διαβαστεί. Περιέχει περιπέτειες που τις συναντάς κάθε μέρα στη ζωή σου κι όχι μόνο τα Χριστούγεννα. Σε καλεί να διαμορφώσεις το χαρακτήρα σου ολόκληρο το χρόνο κι όχι μόνο για τις γιορτές, να είσαι καλοσυνάτος, φιλότιμος και συνεπής όλο το χρόνο και με όλα τα πλάσματα, ακόμα και με τον ίδιο σου τον εαυτό, πράγμα που κάποιες φορές δεν το κάνουμε όλοι, γινόμαστε συνήθως ή πολύ καλοί ή πολύ κακοί με τον εαυτό μας.
Σε ακριβώς αυτήν την κατηγορία ανθρώπων εμπίπτει κι ο καημένος ο Λουκάς: Είναι δώδεκα ετών, βρίσκεται ξαφνικά μαζί με τη μικρή του αδερφή του τη Φωτεινή σε μια μαγική χώρα που λέγεται Νοέλα, δεν ξέρει πώς ή γιατί βρέθηκε σε αυτό το μέρος και προκειμένου να βρει τρόπο να γυρίσει πίσω στο σπίτι του κάνει λάθη, φοβάται, λέει ψέματα. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι ένα τυπικό μικρό αγόρι;
Εμ, όχι ακριβώς. Είναι ένα αγόρι στο κατώφλι της εφηβείας, ένα αγόρι που για τον έναν ή τον άλλο λόγο προσπαθεί ή καλείται να γίνει ενήλικος.
Και δε λέω άντρας γιατί δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Σημασία στο βιβλίο δεν έχει η διάκριση ανάμεσα στο τι πρέπει να κάνουν τα μικρά κορίτσια και τι πρέπει να κάνουν τα μικρά αγόρια. Σημασία έχει αυτό που καλείσαι να κάνεις να το κάνεις με ενήλικο κι όχι με παιδικό τρόπο.
Ο Λουκάς είναι ένας μικρός και -επιτρέψετέ μου- ψυχολογικά υγιέστερος αντίλογος του Πητερ Παν. Ο Πήτερ Παν αρνείται να μεγαλώσει και γι’ αυτό πράττει πρακτικώς ασύδοτα, αδικώντας τους άλλους. Ο Λουκάς ξέρει ότι μεγαλώνει και απαιτεί από τον εαυτό του να συμπεριφέρεται ενήλικα, κι εκεί τον αδικεί.
Ο Γιώργος, όμως, αγαπάει πολύ τους ήρωές του. Έφτιαξε τη Νοέλα μόνο και μόνο για να δείξει στο Λουκά ότι μπορεί να καταφέρει πράγματα στη ζωή του αν κρατήσει την παιδική του πίστη ενώ ενηλικιώνεται. Ότι μπορεί η παιδική αγνότητα να συμβαδίζει με την καλοσύνη, τη συνέπεια και την φιλοτιμία ενός ενηλίκου.
Προσφέροντας ο Γιώργος τη Νοέλα στο Λουκά στην ουσία την προσφέρει στον εαυτό του, γιατί κι ο ίδιος είναι ένα παιδί που πιστεύει ότι πρέπει να πράττει σαν ενήλικος. Καμιά φορά γίνεται κι ο ίδιος άδικος με τον εαυτό του αλλά τώρα πια έχουμε κι εμείς το δικαίωμα να του λέμε «πήγαινε πίσω στη Νοέλα, ζήσε το θαύμα της άλλη μια φορά κι έλα πίσω να μας το διηγηθείς όπως μόνο εσύ ξέρεις.»
Κι αυτό είναι αναντίρρητα το πιο ωραίο δώρο που μπορεί να κάνει ένας συγγραφέας στους ανήλικους ή ενήλικους αναγνώστες του.
Παραθέτω, ελαφρά τροποποιημένο λόγω του μέσου, το κείμενο που διάβασα χτες:
Υπάρχει κάτι τόσο στο βιβλίο όσο και στον ήρωά του το Λουκά, αλλά και στον ίδιο το Γιώργο σαν συγγραφέα, που δε μου επιτρέπει να προβώ σε χαρακτηρισμούς. Υπάρχουν πράγματα, καταστάσεις, ήρωες που βρίσκονται στο μεταίχμιο του να χαρακτηριστούν έτσι ή αλλιώς.
Ας πούμε: Το Τραγούδι του Χρόνου είναι μια σειρά βιβλίων που απευθύνεται σε παιδιά;
Εμ, όχι ακριβώς γιατί κι οι ενήλικες θα το βρουν διδακτικό. Και μάλιστα διδακτικό σε ενήλικο επίπεδο και με διδάγματα που σίγουρα δεν περιορίζονται στο αιώνιο «μένουμε πάντα παιδιά». Και ταυτόχρονα είναι ένα παιδικό βιβλίο, διότι αντιμετωπίζει τα παιδιά ως άτομα με περιορισμένη εμπειρία κι όχι με περιορισμένες νοητικές ικανότητες, χαρακτηριστικά που μαστίζουν την ελληνική τουλάχιστον παραγωγή παιδικών βιβλίων και εμποδίζουν τους ενήλικες να τα απολαύσουν.
Αντίθετα το Τραγούδι του Χρόνου έχει σωστή γλώσσα, σωστό ρυθμό, συνέπεια στα όσα λέει και μεστή κοσμοπλασία, χωρίς λογικά χάσματα ή άλματα στη συνέπειά της.
Δεύτερο πράγμα που βρίσκεται στο μεταίχμιο:
Η Νοέλα, η Χώρα Των Χαμένων Ευχών είναι μια χριστουγεννιάτικη ιστορία;
Εμ, όχι ακριβώς γιατί είναι το πρώτο βιβλίο μιας δωδεκαλογίας. Κάθε βιβλίο θα ασχολείται με ένα μήνα του χρόνου. Είναι επίσης ένα βιβλίο που ακόμη κι όταν θα περάσουν τα Χριστούγεννα θα μπορεί άνετα να διαβαστεί. Περιέχει περιπέτειες που τις συναντάς κάθε μέρα στη ζωή σου κι όχι μόνο τα Χριστούγεννα. Σε καλεί να διαμορφώσεις το χαρακτήρα σου ολόκληρο το χρόνο κι όχι μόνο για τις γιορτές, να είσαι καλοσυνάτος, φιλότιμος και συνεπής όλο το χρόνο και με όλα τα πλάσματα, ακόμα και με τον ίδιο σου τον εαυτό, πράγμα που κάποιες φορές δεν το κάνουμε όλοι, γινόμαστε συνήθως ή πολύ καλοί ή πολύ κακοί με τον εαυτό μας.
Σε ακριβώς αυτήν την κατηγορία ανθρώπων εμπίπτει κι ο καημένος ο Λουκάς: Είναι δώδεκα ετών, βρίσκεται ξαφνικά μαζί με τη μικρή του αδερφή του τη Φωτεινή σε μια μαγική χώρα που λέγεται Νοέλα, δεν ξέρει πώς ή γιατί βρέθηκε σε αυτό το μέρος και προκειμένου να βρει τρόπο να γυρίσει πίσω στο σπίτι του κάνει λάθη, φοβάται, λέει ψέματα. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι ένα τυπικό μικρό αγόρι;
Εμ, όχι ακριβώς. Είναι ένα αγόρι στο κατώφλι της εφηβείας, ένα αγόρι που για τον έναν ή τον άλλο λόγο προσπαθεί ή καλείται να γίνει ενήλικος.
Και δε λέω άντρας γιατί δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Σημασία στο βιβλίο δεν έχει η διάκριση ανάμεσα στο τι πρέπει να κάνουν τα μικρά κορίτσια και τι πρέπει να κάνουν τα μικρά αγόρια. Σημασία έχει αυτό που καλείσαι να κάνεις να το κάνεις με ενήλικο κι όχι με παιδικό τρόπο.
Ο Λουκάς είναι ένας μικρός και -επιτρέψετέ μου- ψυχολογικά υγιέστερος αντίλογος του Πητερ Παν. Ο Πήτερ Παν αρνείται να μεγαλώσει και γι’ αυτό πράττει πρακτικώς ασύδοτα, αδικώντας τους άλλους. Ο Λουκάς ξέρει ότι μεγαλώνει και απαιτεί από τον εαυτό του να συμπεριφέρεται ενήλικα, κι εκεί τον αδικεί.
Ο Γιώργος, όμως, αγαπάει πολύ τους ήρωές του. Έφτιαξε τη Νοέλα μόνο και μόνο για να δείξει στο Λουκά ότι μπορεί να καταφέρει πράγματα στη ζωή του αν κρατήσει την παιδική του πίστη ενώ ενηλικιώνεται. Ότι μπορεί η παιδική αγνότητα να συμβαδίζει με την καλοσύνη, τη συνέπεια και την φιλοτιμία ενός ενηλίκου.
Προσφέροντας ο Γιώργος τη Νοέλα στο Λουκά στην ουσία την προσφέρει στον εαυτό του, γιατί κι ο ίδιος είναι ένα παιδί που πιστεύει ότι πρέπει να πράττει σαν ενήλικος. Καμιά φορά γίνεται κι ο ίδιος άδικος με τον εαυτό του αλλά τώρα πια έχουμε κι εμείς το δικαίωμα να του λέμε «πήγαινε πίσω στη Νοέλα, ζήσε το θαύμα της άλλη μια φορά κι έλα πίσω να μας το διηγηθείς όπως μόνο εσύ ξέρεις.»
Κι αυτό είναι αναντίρρητα το πιο ωραίο δώρο που μπορεί να κάνει ένας συγγραφέας στους ανήλικους ή ενήλικους αναγνώστες του.
Ευθυμία Δεσποτάκη, συγγραφέας
4/12/12
Βιβλιοπωλείο Νέος Κύκλος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου